Thủy Tổ Trần Đăng Như

Căn cứ “Biên bản ngày 23/ 8/ 2002 công nhận họ Trần Lê đại tôn...”, bài viết “Một số tư liệu lịch sử về dòng họ Trần Nguyên Hãn”, “Thân thế sự nghiệp Đức tả tướng quốc Trần Nguyên Hãn” và một số tài liệu khác... Biết được: Trần Nguyên Hãn có 3 vợ sinh được 3 trai (tài liệu khác viết 5 trai?) đó là Trần Nguyên Hữu, Trần Đăng Huy, Trần Pháp Độ (con của vợ thứ 3); các đời sau của Trần Pháp Độ chuyển dần vào Thanh hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi… Biết được cụ Trần Như xuất thân từ dòng họ hiển hách, danh gia vọng tộc và theo phả tộc Trần Việt Nam cụ Trần Đăng Như là đời thứ 17 theo thứ tự:

 

  • Trần Kinh

  • Trần Hấp

  • Thái úy phụ chính Trần Lý

  • Trần Thừa (Phụ quốc Thái úy, về sau làm Thái thượng hoàng, rồi Trần thái tổ)

  • Trần Cảnh (vua Trần Thái Tông)

  • Thượng tướng thái sư Chiêu minh đại vương Trần Quang Khải (nhà quân sự, ngoại giao và nhà thơ)

  • Văn Túc vương Trần Đạo Tái (nhân tài văn chương và võ tướng)

  • Uy Túc vương Trần Văn Bích

  • Đại tư đồ Trần Nguyên Đán

  • Trần Nguyên Án

  • Tả tướng quốc Trần Nguyên Hãn

  • Thiết chế lễ Tướng công Trần Pháp Độ

  • Trần Thiện Tính (hiệu là Chân Thường, húy là Trần Khương)

  • Trần Chân Tính (hiệu Huyền Thông)

  • Trần Yết Tâm (tức là Trần Thiện Tâm)

  • Trần Minh Triết

  • Trần Đăng Như.

[pdf-embedder url=”https://dongtoctranle.com/wp-content/uploads/2021/09/dongtrannguyenhan.pdf”] Dưới thời Lê trung hưng (trung hưng lại nhà hậu Lê giai đoạn từ năm 1533 – 1789) triều đình biến loạn tranh chấp quyền lực nội bộ, nạn binh đao do nhiều cuộc khởi nghĩa nổi dậy, cho nên trong cơn loạn lạc hoặc bị truy sát dòng tộc 3 bố con cụ Như đã mai danh ẩn tích rời khỏi quê hương không để lại dấu tích, mãi đến năm 2001 (gần 400 năm sau) hậu duệ các Chi họ tìm được nhau mới biết quê quán gia đình cụ Tr Như . Tại xã Thọ Thành, Yên Thành cụ Trần Minh Triết sinh được 4 trai, sau này ở 4 nơi

  • Trần Đăng Như (Trần Như) là con đầu ở xã Trung Lễ

  • Trần Khắc Liễu hiện nay chi họ này ở xã Diễn Xuân – Diễn Châu – Nghệ An có nhà thờ cụ ở đó

  • Trần Liễu Ngộ thôn Tam Thọ – xã Thọ Thành – Yên Thành – Nghệ An, có nhà thờ Trang Chính Công ( Yết Tâm ) là nhà thờ ông nội, hiện còn sắc phong cho cụ Yết Tâm là Trung Đẳng Thần là thành hoàng làng có công khai hoang lập ấp.

  • Trần Thế Lộc xóm Đình – Yên Mã – Mã Thành – Yên Thành – Nghệ An ở đây có nhà thờ, thờ phụng ông Minh Triết ( con út thờ cha )

Có giai đoạn 3 bố con cụ Như đi ra Đông Sơn, Thanh Hóa vài năm sau đó vào định cư tại xã Trung Lễ khoảng năm 1620 thế kỷ 17, ngôi nhà xưa nghe nói ở thôn Trung Nam khu vực nhà ông Đức (phía sau chợ chiều). Cụ Như có trình độ học vấn cử nhân, thời đó nếu làm quan thường giữ chức Tri huyện nhưng cụ đã tránh xa chốn quan trường làm nghề dạy học, cắt thuốc giúp dân 3 xã Trung Lễ, Đức Bùi, Đức Xá (Bùi, Xá nay gọi là Bùi La Nhân), ngày xưa thầy giáo và thầy thuốc được xã hội kính trọng. Từ thế kỷ 17 ( Thời vua Lê Trung Hưng ) cụ Như đem theo 2 con trai vào Trung Lễ – Đức Thọ ( gia phả không nói rõ 2 con trai và vợ là tên gì, chỉ biết người anh là đô chỉ huy sứ đồng tri thiêm sự, người em là chánh đội trưởng đồng tri thiêm sự ).Đến cuối năm 2017 sinh ra cháu đầu tiên của đời 18 và đến cuối năm 2021 cả họ có hơn 4.800 người trong đó hơn 2.200 đinh gồm tất cả ở quê và đi ra Cụ Trần Đăng Như là Thủy Tổ họ Trần Lê. Thời trước Hội đồng gia tộc đặt tên họ đại tôn ta là Trần Lê để phân biệt với họ Trần Doãn, Trần Xuân, Trần Kính, Trần Ký trong xã; họ Trần Lê thuộc dòng Trần Huyền Thông (Trần Chân Tính), họ Trần Pháp Độ, bắt nguồn từ Tổ Trần Nguyên Hãn. Họ Trần Lê Đại Tôn có 8 Phái đứng đầu là 8 vị Thế tổ:

Cổng cũ nhà thờ Họ Trần Lê Đại Tôn

Cổng nhà thờ mới tôn tạo năm 2019

Hằng năm vào các ngày giỗ của cụ Trần Đăng Như ( 15/7 AL ) tại Trung Lễ – Đức Thọ – Hà Tĩnh hay giỗ cụ Yết Tâm ( 8/1 Al ) tại Tam Thọ – Thọ Thành hoặc ngày giỗ cụ Trần Khắc Liễu ( 24/2 AL ) tại Diễn Xuân – Diễn Châu – Nghệ An hoặc giỗ cụ Pháp Độ ở Diễn Thắng – Diễn Châu – Nghệ An con cháu đều về tham dự đông đủ. Mộ cụ Trần Như an táng tại Bụt Nguyền làng Bùi Xá , hiện nay con cháu đã xây to đẹp tại Bụt Nguyền

Mộ Thủy Tổ Trần Đăng Như

Năm 2008 nhà thờ cụ Trần Như ( tức nhà thờ họ Trần Lê ) ở Trung Lễ được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh theo Quyết định số 360/QĐ-UBND ngày 31/1/2008 của UBND tỉnh Hà Tĩnh .

Bảng xếp hạng di tích lịch sử văn hóa

*** Thông tin trên được căn cứ trên tài liệu từ gia phả họ ta, tài liệu nghiên cứu của ông Trần Lê Xuân – Đời 13  – Phái Giáp Tam ( Phái Trần Đôn Loại ) và ông Trần Điện Năng – Đời 14  – Phái Giáp Tam ( Phái Trần Đôn Loại ) cùng hình ảnh của con cháu Họ gửi.

Ban Biên Tập